Lezen voor de Lijst

Docenten Nederlands 15-18 | niveau 2 | De passievrucht

Introductie

Karel Glastra van Loon (1962-2005) was een sterk geëngageerd auteur, een activist, die politiek (als lid van de SP) en literatuur bedreef vanuit een perspectief van goed en kwaad. De eerste non-fictieboeken die hij schreef hadden een grote maatschappelijke lading. 
In 1997 verscheen zijn eerste literaire werk, de verhalenbundel Vannacht is de wereld gek geworden. Deze bundel bevat journalistieke reisverhalen, gevormd uit feitelijke werkelijkheid en verzonnen details - faction dus. Glastra van Loon ontving er de Rabobank Lenteprijs voor, maar ondanks dat bleef de bundel vrijwel onopgemerkt.
In 1999 verscheen de roman De passievrucht, waarin de ontroerende zoektocht wordt beschreven van een vader die ontdekt dat zijn zoon niet zíjn kind kan zijn. De passievrucht kreeg juichende kritieken en werd bekroond met de Generale Bank Literatuurprijs 1999. Inmiddels zijn de vertaalrechten wereldwijd verkocht en is de bestseller, waarvan honderdduizenden exemplaren werden verkocht, verfilmd.
In 2001 verscheen de roman Lisa's adem. Ook in deze roman draait het om de geheimen van de liefde. Het boek werd minder goed ontvangen dan zijn eerste roman. In 2003 volgde nog De onzichtbaren.
[gedeeltelijk ontleend aan: boekentaal.nl]

Inhoud

De passievrucht is de ontroerende en indringende bestseller van Karel Glastra van Loon over de zoektocht van een vader die ontdekt dat zijn zoon zíjn kind niet kan zijn. De moeder van het kind is inmiddels overleden. Op zoek naar de biologische vader ('de dader') neemt de verteller de lezer mee op een reis door zijn verleden. Alles wat de vader al die jaren over zichzelf en zijn leven heeft geloofd, moet hij heroverwegen. En hij zal antwoorden moeten geven op vragen die hij liever nooit had gesteld. Wat weet je eigenlijk van degenen die je liefhebt? Hoe goed ken je hen die je het meest na zijn?
[bron: ljveen.nl] 

Moeilijkheid

De passievrucht is een heel geschikt boek voor de meer ervaren N2-lezer die al een beetje lonkt naar N3. De meeste leerlingen die De passievrucht lezen, waarderen de spanning die ontstaat door het whodunit-aspect. N1-lezers zouden kunnen struikelen over de meer beschouwende passages, terwijl de N3-lezer dit juist zal waarderen en zal betrekken in de betekenis die hij aan het verhaal toekent. N3-lezers zullen beduidend meer oog hebben voor de literaire aspecten van het boek.

Dimensies

Indicatoren

Toelichting |complicerende factoren

Algemene vereisten

 Bereidheid Van de gemiddelde N2-lezer vraagt De passievrucht geen extreem grote bereidheid. Hoewel er geen sprake is van moord, laat het boek zich lezen als een redelijk spannende whodunit. Door deze N2-lezer, en dus ook een N1-lezer, zullen de intermezzo's die betrekking hebben op het redactiewerk van Armin en de uitweidingen over het Evangelie van Philippus als hinderlijk worden ervaren. Een enigszins ervaren N2-lezer en N3-lezers zullen deze uitweidingen echter interessant vinden. Zij worden daardoor over de thematiek aan het denken gezet.
  Interesses De passievrucht is voor zowel jongens als meisjes interessant.
  Algemene kennis Het boek doet geen beroep op kennis die niet door het boek zelf geboden wordt.
  Specifieke literaire en culturele kennis  Er komen enkele opvallende motieven in het verhaal voor. Een enigszins ervaren N3-lezer zal deze opmerken. N1- en N2-lezers zullen er mogelijk overheen lezen, maar kunnen waarschijnlijk desalniettemin een betekenis aan het boek toekennen - zij het een andere dan N3-lezers.

Vertrouwdheid met literaire stijl

Vocabulaire

 Het vocabulaire is vanuit het perspectief van een ervaren, volwassen lezer niet overdreven moeilijk. Het vocabulaire zou een struikelblok voor N1-lezers kunnen zijn, en N2-lezers hier en daar kunnen dwingen een passage nog eens over te lezen. 
  Zinsconstructies Niet overdreven moeilijk, maar in combinatie met het vocabulaire zal een N1-lezer dit boek niet zomaar even uitlezen. Ook de N2-lezer zal zijn aandacht erbij moeten houden. Geen probleem voor N3.
  Stijl Levendige dialogen, beeldende beschrijvingen. De N3-lezer zal dit beduidend meer waarderen dan de N1- en N2-lezer.

Vertrouwdheid met literaire personages

 Karakters Armin is de hoofdpersoon. Bo en Ellen zijn de belangrijkste bijpersonen. Daarnaast spelen de vader van Armin en natuurlijk de overleden Monica een belangrijke rol. 
   Aantal karakters Geen enkel probleem voor N1, N2 of N3. 
  Ontwikkeling van de karakters Er is veel aandacht voor de ontwikkeling van Armin en in een later stadium van Bo. Armins gevoelens worden duidelijk beschreven en zijn goed te volgen voor een N1- en N2-lezer. 

Vertrouwdheid met literaire procédés

 Spanning De passievrucht moet het niet hebben van de snelle opeenvolging van spannende gebeurtenissen. De lezer wordt echter al gauw net zo nieuwsgierig naar de vraag wie Bo's vader is Armin. Daardoor is het boek spannnend genoeg voor een N2-lezer.
  Chronologie Het verhaal begint op het moment dat Armin te horen krijgt dat hij onvruchtbaar is. Om het raadsel van zijn 'vaderschap' te ontraadselen wordt de verhaallijn regelmatig onderbroken door flashbacks. Voor de N2-lezer geen probleem. De N1-lezer zou soms moeite kunnen hebben met omschakelen.
  Verhaallijn(en) Er is sprake van twee verhaallijnen: die van het vertelheden en de periode rondom Bo's verwekking. Deze zijn echter zo logisch met elkaar verbonden dat ze voor de N2-lezer geen problemen opleveren. De N1-lezer zal gemotiveerd zijn om zich in te spannen om deze constructie te begrijpen, omdat kennis over het verleden noodzakelijk is om het raadsel op te lossen.
  Perspectief Het hele verhaal is geschreven vanuit een personaal perspectief van vader Armin. In technische zin geen probleem voor N1-lezers. Armin is echter wel een volwassen man. Doordat er echter veel aandacht is voor de relatie tussen Armin en Bo, zal het perspectief de lezer niet belemmeren zich ook met Bo te identifcieren.
  Betekenis Het boek leent zich voor lezing op meerdere niveaus. De N1- en N2-lezers zullen zich vooral identificeren met Bo en zich vragen gaan stellen over vaderschap en bloedbanden. De N3-lezer met oog voor de populair-wetenschappelijke uitweidingen en de uitstapjes naar het evangelie van Philippus, zullen op een abstracter niveau naar betekenis zoeken en de motieven geloof en wetenschap daarin betrekken.