Lezen voor de Lijst

Docenten Nederlands 15-18 | niveau 3 | Dorsvloer vol confetti

Introductie

Franca Treur (1979) groeide op in een gelovig gezin met drie broers op een boerderij even buiten Meliskerke, Walcheren. In oktober 2009 debuteerde ze met de roman Dorsvloer vol confetti. Het werd meteen door de literaire critici erg positief besproken, en het boek groeide uit tot een bestseller. Een jaar na verschijnen ontving ze het honderdduizendste exemplaar, een voor de gelegenheid gemaakte uitgave op Bijbelpapier. In september 2010 won Franca met Dorsvloer vol Confetti de Selexyz Debuutprijs. Ook werd ze genomineerd voor onder meer de NS-publieksprijs en de Anton Wachterprijs. Voor de AKO-literatuurprijs stond ze op de longlist.
Bron: francatreur.nl

Inhoud

Hoeveel kracht hebben woorden? Hoe onschuldig zijn de fantasieën van een meisje van twaalf? De jonge Katelijne groeit in de jaren tachtig en negentig op in een strenggelovig boerengezin in Zeeland. Als enig meisje tussen zes broers wordt ze nauwelijks bij het boerenwerk betrokken. Hierdoor gaan ook de gesprekken aan tafel grotendeels aan haar voorbij. Terwijl haar verlangen om mee te doen onverminderd groot blijft, gaan haar gedachten hun eigen gang. Daarbij laat ze zich meeslepen door verhalen. Familieverhalen, dorpsroddels, Bijbelverhalen, bekeringsgeschiedenissen. Ook sprookjes, al mag ze die eigenlijk niet lezen, omdat het leugens zijn die haar maar afhouden van de Waarheid. Ze merkt dat haar eigen woorden grote gevolgen hebben voor haar familie.
Dorsvloer vol confetti is een sensitieve roman over de strijd van ieder mens om een eigen leven, en tegelijkertijd een liefdevol portret van een Zeeuwse orthodoxe boerengemeenschap met een geheel eigen vertelcultuur.
Bron: uitgeverijprometheus.nl

Moeilijkheid

Voor N2-lezers is het boek een behoorlijke uitdaging door het gebrek aan actie en dramatische verwikkelingen. Ook zal het stilistisch raffinement hen ontgaan. Naarmate het niveau van de lezer hoger is en/of hij bekend is met de taal van de Bijbel, zal de waardering toenemen. Daardoor is Dorsvloer vol confetti meer een boek voor de (gevorderde) N3- en N4-lezer dan een onervaren N2-lezer.

Dimensie

Indicatoren

Toelichting | complicerende factoren

Algemene vereisten

 Bereidheid Hoewel het boek vlot is geschreven en er vaak sprake is van humor en ironie, zal het van de N2- en minder ervaren N3-lezer een redelijk grote bereidheid vragen door het gebrek aan actie en dramatiek.
  Interesses Dorsvloer vol confetti speelt zich af op een boerderij. Het gereformeerde geloof speelt een belangrijke rol. Leerlingen met affiniteit met deze onderwerpen zullen het boek zeker met belangstelling lezen. Voor andere lezers zou Dorsvloer vol confetti juist een kennismaking kunnen zijn met een onbekende wereld. Hoewel de hoofdpersoon een meisje is, is Dorsvloer vol confetti geen specifiek meisjesboek. De hoofdpersoon is geen typisch 'meisje-meisje' en de thematiek is voor zowel jongens als meisjes interessant.
  Algemene kennis Er is geen algemene kennis vereist om het boek te kunnen begrijpen.
  Specifieke culturele en literaire kennis Bijbelkennis is een pre. Leerlingen die deze kennis ontberen zal een aantal zaken ontgaan. De (gevorderde) N3- en N4-lezers zullen verwijzingen naar de Bijbel waarschijnlijk wel gaan herkennen. De N2-lezer zou zijn belangstelling kunnen verliezen door het gevoel veel details te missen.

Vertrouwdheid met literaire stijl

 Vocabulaire Het gebruikte vocabulaire is rijk. De N2-lezer zal wel de rode draad van het verhaal kunnen volgen, maar bepaalde nuances over het hoofd zien. Voor de meer geoefende N3- en N4-lezer is de afwisseling met Bijbelcitaten en ouderwets taalgebruik boeiend.  
  Zinsconstructies De zinslengte is sterk wisselend. Afgezien van een enkele bloemrijke passage leest het verhaal vlot. 
  Stijl Ondanks het biografisch karakter is de stijl nogal afstandelijk. Het zal de N2-lezer misschien ontgaan, maar de N3-lezer zal het opvallen dat in het hele boek sprake is van 'de' moeder, 'de' vader en 'de' oma. Dit typeert de verhoudingen binnen het gezin. Het werkt vervreemdend en benadrukt de eenzaamheid van de hoofdpersoon. N4-lezers zullen in staat zijn andere stijlkenmerken te herkennen die deze afstandelijkheid onderstrepen.

Vertrouwdheid met literaire personages 

 Karakters De hoofdpersoon roept empathie op, maar provoceert ook. Dat maakt haar interessant. Haar ouders, oma en broers zijn flat characters. De rollen van het gezin, de buren, de familie, kerkleden en anderen worden helder beschreven. Ze vertonen vaak het karakter van een type (of een karikatuur).
  Aantal karakters Het aantal personages is geen probleem.
  Ontwikkeling van en verhouding tussen de karakters De onderlinge verhoudingen tussen de personages in dit boek zijn uitermate belangrijk. Afkeuring of waardering is voor de hoofdpersoon van levensbelang. Daarin is het boek sensitief. Een N4-lezer gaat op zoek naar de verhouding ouder/kind, broers/zus, gelovigen/ongelovigen en Jood en 'mof'.

Vertrouwdheid met literaire procedés

 Spanning De N2-leerling zal door gebrek aan spectaculaire acties soms wel moeten doorbijten. De N4-lezer wordt geboeid door het stilistisch raffinement.
  Chronologie Het verhaal leest gemakkelijk weg door de strakke chronologie. Dat is vooral voor de N2-lezer belangrijk.
  Verhaallijn(en) Er is geen sprake van verschillende verhaallijnen, omdat elk hoofdstuk een losstaand verhaal bevat. Het enige verband is de chronologie. 
  Perspectief De verteller is alwetend, alsof het verhaal wordt voorgelezen uit een dagboek. Zo blijft de verteller dicht bij de gedachten en daden van de hoofdpersoon.
  Betekenis Het verhaal loopt uit op het laatste hoofdstuk: de titel van het boek. De dorsvloer is het belangrijkste motief van het boek. Een N2-leerling kan het woord 'dorsvloer' misschien geen Bijbelse betekenis geven. De christelijke N3-lezer wordt misschien nieuwsgierig en gaat op zoek naar de dubbele laag in de titel. Het is voor gelovigen een groots moment: de scheiding van kaf (heidenen) en koren (uitverkorenen). Voor een N4-lezer is het interessant de diepere betekenis uit het boek te halen, uitgaande van het spanningsveld tussen 'dorsvloer' en 'confetti'.

Relevante bronnen voor docenten