Lezen voor de Lijst

Docenten Nederlands 15-18 | niveau 3 | Het leven is vurrukkulluk

Introductie

Remco Campert (Den Haag, 28 juli 1929) is een Nederlands dichter en schrijver van verhalen en romans. Hij maakte deel uit van de literaire stroming de Vijftigers. In 1961 kwam zijn eerste roman uit: Het leven is vurrukkulluk. De roman is een succes mede door de humoristische licht ironische stijl. Naast succesvol schrijver is Campert ook columnist en stond hij in het theater. In 2011 ontving hij de Gouden Ganzenveer voor zijn grote betekenis voor het geschreven en gedrukte woord in Nederland.

Inhoud

Het leven is vurrukkulluk speelt zich af op een zomerse dag. De twee vrienden Boelie en Mees ontmoeten Panda. Ze nemen haar mee door het park. Daar berooft Panda een oude man. Ze gaat met Boelie en Mees mee naar huis, maar dan herinnert Boelie zich dat hij een afspraak heeft met een interviewer. Hij verdwijnt en Mees en Panda gaan met elkaar naar bed. Boelie gaat na het interview met de verslaggever mee naar huis. Daar doet hij een poging diens vrouw te versieren.
 Ondertussen besluit Panda van het gestolen geld een groot feest te geven in het huis van Mees en Boelie. Aan het einde van de avond ontmoeten alle personen elkaar op het feest.

Moeilijkheid

In het boek zitten verschillende verhaallijnen en perspectieven die elkaar afwisselen. Een N2-lezer kan hier moeite mee hebben, maar een N3-lezer moet ermee uit de voeten kunnen. Er wordt wel enige cultuurhistorische of historische kennis vereist om dit boek in bredere context te kunnen plaatsen. Denk aan het taalgebruik en de manier waarop de personages in het boek met elkaar omgaan. De N3-lezer zal op zoek gaan naar de levensles die uit het boek te halen valt, terwijl de N2-lezer het verhaal in zoverre herkenbaar zal vinden dat de personages dingen doen van alle tijden (flirten, bier drinken, op terrasjes hangen en feesten). N4-lezers kunnen geprikkeld worden om na te denken over de literaire en cultuurhistorische waarde van wat bij oppervlakkige lezing een oppervlakkige roman kan lijken. 

Dimensies

Indicatoren

Toelichting | complicerende factoren

Algemene vereisten

 Bereidheid De roman is ongeveer 160 pagina's en is daarmee voor een N2-lezer een dun boek. De zinnen zijn kort en het taalgebruik is eenvoudig. De N2-lezer zal er aan toe moeten zijn om een boek te lezen dat in een andere tijd speelt. De fonetische spelling kan af en toe lastig om te lezen zijn, maar een N3-lezer zal er geen last van ondervinden.
  Interesses Op een zomerse dag buiten zijn, een ijsje eten, naar andere mensen kijken en eindigen met een feest zullen activiteiten zijn die jonge lezers zullen herkennen. Panda heeft dezelfde leeftijd als de gemiddelde bovenbouwleerling (bijna 16). De N2-lezer zal wellicht gewezen moeten worden op deze overeenkomsten.
  Algemene kennis De setting van de roman en de gebeurtenissen zijn voor N2-lezers goed te begrijpen en in zekere mate ook herkenbaar.
  Specifieke literaire en culturele kennis De roman bestaat uit verschillende verhaallijnen. Veel N2-lezers zullen moeite hebben de verschillende verhaallijnen, met name om die van Mees en Boelie goed uit elkaar te houden. Dat komt vooral omdat er ook gewisseld wordt in perspectief. De gemiddelde N3-lezer zal niet struikelen over de vertelsituatie. Een N4-lezer zal de structuur gemakkelijker herkennen en zich ook gaan afvragen wat de functie is van de perspectiefwisselingen en welke rol de verteller en het commentaar dat hij geeft, speelt.

Vertrouwdheid met literaire stijl

 Vocabulaire Er staan geen moeilijke woorden in, maar verschillende woorden worden fonetisch geschreven. Minder ervaren lezers zullen dit als 'raar' ervaren. De N4-lezer zal zich afvragen wat de reden is voor het fonetisch schrijven van de woorden.
  Zinsconstructies De zinnen zijn kort en bondig, dit zal geen problemen opleveren.
  Stijl De stijl in de roman is af en toe bijzonder te noemen. De verteller geeft direct commentaar op de gebeurtenissen, hetgeen voor de N2-lezer onduidelijk kan zijn.

Vertrouwdheid met literaire personages

 Karakters De personages maken geen duidelijke ontwikkeling door; de roman is eerder een momentopname van één dag. De N2-lezer, die gewend is dat de hoofdpersoon een duidelijke ontwikkeling doormaakt, zou dit onbevredigend kunnen vinden. De gedachten van Mees en Boelie zullen door deze lezers ook niet altijd even interessant gevonden worden. De gedachten van de personages zullen door de N3- en N4-lezer meer gewaardeerd worden, al zullen er ook voor de N3-lezer scènes zijn die als 'vaag' of 'saai' gezien worden. Voor de N3-lezer is er de uitdaging om te ontdekken voor welke groepen de verschillende personages symbool staan; de N4 lezer kan een stap verder gaan.
  Aantal karakters Het aantal personages dat in de roman langskomt zal voor de N2-lezer met moeite te overzien zijn. De N3- en N4-lezer hebben hier geen problemen mee.
  De ontwikkeling van en de verhouding tussen de karakters De verhoudingen tussen de personages onderling liggen gecompliceerd, mede doordat er zoveel personages zijn. Dit kan voor de N2-lezer problemen opleveren, zeker naarmate het verhaal vordert. De verhoudingen zijn voor de N3-lezer uitdagend maar zeker niet meteen duidelijk. De N4-lezer kan verschillende personages en hun onderlinge relaties gaan vergelijken.

Vertrouwdheid met literaire procedés

 Spanning In het verhaal zit weinig actie. De N2-lezer zal het boek daarom misschien saai kunnen vinden, maar dat hoeft niet. N3- en N4-lezers kunnen meer uit de voeten met de kleine gebeurtenissen. Zij zullen oog hebben voor de psychologie van en de verhoudingen tussen de verschillende personages.
  Chronologie De roman verloopt chronologisch en speelt zich af in één dag. Dit zal geen problemen opleveren voor de N2-lezer. Er zitten echter ook twee flashbacks in. De N2-lezer zal deze flashbacks moeilijk kunnen plaatsen, omdat ze niet direct met de gebeurtenissen te maken hebben. N3- en N4-lezers zullen dit interessant vinden.
  Verhaallijn(en) Er zijn verschillende verhaallijnen. In eerste instantie bestaat de roman uit één verhaallijn, maar de personages gaan daarna hun eigen weg. Ze komen elkaar trouwens allemaal weer tegen op het feest aan het einde van de roman. De N3-lezer zal deze verhaallijnen goed kunnen onderscheiden; de N2-lezer zal de wisselingen misschien verwarrend vinden, zeker omdat er ook nieuwe personages geïntroduceerd worden.
  Perspectief De wisselingen in perspectief zullen voor alle niveaus te herkennen zijn. De N2-lezer zal de wisselingen waarschijnlijk als storend ervaren, omdat de toegevoegde waarde van de wisselingen niet meteen opvalt. N3- en N4-lezers zullen de wisselingen beter kunnen waarderen.
  Betekenis Veel N2-lezers zullen de roman als pittig ervaren. Ze kunnen er waarschijnlijk wel de verhaallijn uithalen die aan de oppervlakte aanwezig is. De vraag is namelijk hoe de rest van de dag zal verlopen. De uitdading voor deze lezer zit 'm in de verschillen tussen de wereld toen en nu en de overeenkomsten daartussen. De N3-lezer gaat hierin een stap verder en kan bij het vergelijken niet alleen kijken naar de personages, maar ook de context. De kloof tussen rock 'n roll en provo is typisch voor die tijd. Daar staat tegenover dat de tegenstelling tussen de oude en jonge generatie van alle tijden is. De N4-lezer zal zien dat de roman daarom nog steeds actueel is.

Relevante bronnen voor docenten