Docenten Nederlands 15-18 | niveau 3 | Vingers van marsepein

Introductie

Rascha Peper (1949-2013) is het pseudoniem van Jenneke Strijland. Zij debuteerde in 1990 met De waterdame, een bundel met negen psychologische verhalen. Haar eerste roman, Oesters (1991), gaat over de liefde tussen een jonge studente en een veel oudere kunsthandelaar. In de verhalen en de boeken die zij schrijft, is er vaak sprake van een 'afwijkende' liefde. De novelle Oefeningen in manhaftigheid (1992) is daar een voorbeeld van. Met de romans Rico's vleugels (1993) - ook op deze website te vinden - en Russisch blauw (1995) brak Peper door.
Over de aanleiding tot schrijven is Rascha Peper heel duidelijk. Na een ernstige, levensbedreigende ziekte voelde zij zich doordrongen van de gedachte 'dat het zomaar afgelopen kan zijn. Als je met je neus op de sterfelijkheid wordt gedrukt, ga je je automatisch afvragen wat je nog zou willen in je leven. Ik wist dat ik mijn schrijftalent niet braak wilde laten liggen. (...) De essentie van schrijven is schrijven tegen de dood. Je schrijft om te blijven bestaan. Kennelijk gaat daar voor mij een therapeutische werking van uit.' (Interview uit 1996 met Elisabeth Lockhorn, nog niet gebundeld)
Postuum verscheen Handel in veren (2013), dat Rascha Peper niet af heeft kunnen maken zoals ze dat wilde. 

Inhoud

De tienjarige wees Bregtje wordt in 1704 opgenomen in het Amsterdamse huishouden van haar oom Frederik Ruysch, een van de bekendste anatomen van zijn tijd. Ruysch heeft een unieke techniek ontwikkeld om menselijk weefsel zo te prepareren dat het een roze kleur behoudt. Een handlanger van een concurrent probeert via Bregtje dit geheime procedé te pakken te krijgen. Hij maakt haar wijs dat haar broer Rens nog leeft en naar haar toe zal komen als zij doet wat hij haar zegt. Tijdens haar verblijf in Amsterdam ontdekt Bregtje haar passie: tekenen en schilderen. Ze wil de collectie van haar oom natekenen. 
Drie eeuwen laten woont aan dezelfde Amsterdamse Bloemgracht, tegenover het huis van Bregtje, de tienjarige Benjamin. Tijdens een reis naar Sint-Petersburg met zijn vader en diens vriendin komt hij oog in oog te staan met de preparaten van Ruysch. Deze maken een diepe indruk op Ben en hij besluit anatomisch preparatiekunstenaar te worden.
Hoewel er veel tijd tussen de levens van de twee kinderen ligt, zijn er veel overeenkomsten in hun denken en handelen. Alle twee lijden ze onder verlies. Bregtje heeft haar vader, moeder, zusje en broertje verloren aan de 'hete koorts'. Bens zusje is overleden en zijn moeder is daarover in diepe rouw. Zijn ouders zijn gescheiden.
Bregtje en Ben willen beiden 'het goede doen' en vinden daarvoor inspiratie in een favoriet boek. Ze maken beiden een catharsis door doordat ze een daad stellen.  

Moeilijkheid

Vingers van marsepein is met 316 pagina's een dik boek. Dat is voor N2-lezers pittig maar Rascha Peper vertelt het verhaal wel duidelijk en vlot. Er wordt erg veel uitgelegd. Dat kan bij N4-lezers irritatie oproepen. De gedetailleerde informatie over de preparaten van Frederik Ruysch kan een gevoelige leerling afschrikken.
De afwisseling van heden en verleden levert geen problemen op, want die is duidelijk gemarkeerd: de oneven hoofdstukken spelen zich rond Bregtje af, de even hoofdstukken rond Ben.