Docenten Nederlands 15-18 | niveau 5 | Hokwerda's kind

Introductie

Oek de Jong (1952) studeerde kunstgeschiedenis, was redacteur bij De Revisor en doceerde aan de universiteit van Leiden en van Berlijn. Hij debuteerde in 1977 met de verhalenbundel De hemelvaart van Massimo (in 2002 herzien en herdrukt onder de titel De onbeweeglijke) maar zijn eerste roman Opwaaiende zomerjurken (1979) werd een echte bestseller. Hij kreeg voor die roman de F. Bordewijkprijs. In 1985 verscheen zijn tweede roman, Cirkel in het gras. Pas zeventien jaar later, in oktober 2002, verscheen de roman Hokwerda's kind, die positief ontvangen werd, en in 2003 voor grote literaire prijzen werd genomineerd. Terwijl De Jongs eerste twee romans tamelijk filosofisch en intellectualistisch waren, was deze derde aardser, zintuiglijker. Dat zou onder andere samenhangen met de spirituele zoektocht die De Jong tussen roman 2 en 3 ondernomen had. Toch is Hokwerda's kind zeker niet oppervlakkiger dan de eerdere romans, en minstens even mystiek. Wel lijkt dit boek realistischer. In elk geval heeft De Jong er de geschiedenis van tafeltenniskampioene Bettine Vriesekoop in verwerkt, net als het feit dat hij in de Privé moest lezen dat een meisje uit zijn jeugd een afschuwelijke moord had gepleegd. Ook zijn verhaal 'Rubberen roos', dat in 1997 in de Amsterdamse daklozenkrant Z! werd gepubliceerd, heeft een plaats gekregen in deze roman. In 2006 verscheen De wonderen van de heilbot, het dagboek dat De Jong bijhield in de jaren dat hij werkte aan Hokwerda's kind. In 2013 verscheen het omvangrijke Pier en oceaan, onmiddellijk bestempeld als De Jongs magnum opus. Hiervoor ontving hij verschillende literaire prijzen, waaronder de Gouden boekenuil 2013 en de F. Bordewijkprijs. De Jong heeft zich ook een aantal malen in essays uitgesproken over de romankunst, bijvoorbeeld in 'Een klievende roman' in de essaybundel De man die in de toekomst springt (1997) en in Wat alleen de roman kan zeggen (2013). 

Inhoud

Let op: deze beschrijving vertelt ook hoe het verhaal afloopt!
Het verhaal draait om Lin, Hokwerda's kind. Ze heeft achtereenvolgens drie relaties, waarin ze sterk beïnvloed wordt door haar jeugdervaringen. Haar vorige vriend Marcus was drugsverslaafd, haar huidige vriend Henri is een foute man. De liefde tussen Lin en Henri is gewelddadig, obsessief en verslavend. Als Lin Henri betrapt met een andere vrouw, verbreekt zij de relatie. Zij begint een nieuwe relatie met de advocaat Jelmer, een beschaafde man bij wie zij zich geborgen voelt. Wel geborgen, maar niet gelukkig. Lin begint Jelmer na ruim twee jaar te bedriegen met Henri. Gedurende negen maanden leidt ze een dubbelleven; in die tijd raakt ze zwanger, maar van wie? Op een gegeven moment stopt zij met Henri en biecht zij de net beëindigde affaire op aan Jelmer; deze zet onmiddellijk een punt achter de relatie. In het laatste deel van het boek is Lin toch weer bij Henri uitgekomen. Ze zit samen met hem op een woonboot in Friesland. Als hij een nacht wegblijft, is ze doodsbang. Tegen de ochtend komt hij dronken thuis; Lin merkt dat hij weer is vreemdgegaan en krijgt moordneigingen. Ze vertelt Henri dat ze het kind laat weghalen. Het boek eindigt ermee dat Jelmer in een boulevardblad leest dat Lin Henri heeft doodgestoken. Jelmer zoekt antwoorden op alle vragen en bezoekt daarvoor Lin nog in de gevangenis. Zat er een logica in de gebeurtenissen? Was het toeval of was dit Lins onontkoombare lot? 

Moeilijkheid

Hokwerda's kind is een relatief eenvoudige literaire N5-roman. De kans dat de lezer vanaf N4 zal haperen of verdwalen is nihil. Toch zal niet elke leerling op N5 aan dit boek toe zijn. Het is een heftig, intens boek, waarvoor wel wat eelt op de ziel nodig is: veel seks- en geweldsscènes en voelbare angst, wanhoop en depressie. Sommige lezers vinden dit een naar boek.