Docenten Nederlands 12-15 | niveau 4 | De hondeneters

Introductie

Marita de Sterck werd geboren in Antwerpen. Behalve schrijfster is ze ook antropologe. Haar jongerenromans worden zowel door jonge lezers als vakjury's hoog gewaardeerd: voor veel van haar boeken heeft ze literaire prijzen ontvangen (onder andere de Gouden Uil Prijs van de Jonge Lezer 2010 voor De hondeneters). 

Als antropologe bestudeert Marita de Sterck groeirituelen en inwijdingsverhalen. Deze onderwerpen komen ook in veel van haar jeugdromans voor: een jonge hoofdpersoon wordt door een gebeurtenis gedwongen om alles wat hem vertrouwd is, los te laten en op zoek te gaan naar iets of iemand. Daardoor ontdekt hij wie hij, los van zijn opvoeding en afkomst, eigenlijk is. Andere thema's in het werk van Marita de Sterck zijn de ingewikkelde relaties tussen (groot)ouders en kinderen, de kracht van verhalen en de vraag hoe je kunt liefhebben zonder jezelf te verliezen.
De hondeneters is een van De Stercks meest gewaarde jeugdromans.
[naar: queridokinderenjeugdboeken.nl]

Inhoud

Let op: deze tekst bevat details over de inhoud en afloop van het verhaal en kan je leesplezier ernstig bederven.

Mechelen, 1917. Alle gezonde jongens en mannen vechten aan het front of zijn in Duitsland tewerkgesteld. Victor, de tweede en jongste zoon van een notaris, is de dans ontsprongen omdat hij dagelijks epileptische aanvallen heeft. Zijn ouders zijn overbezorgd en leggen hem dwingende leefregels op. Bovendien heeft de sfeer in huis te lijden onder de afwezigheid van Nest, Victors oudere broer die al sinds het begin van de oorlog tegen de Duitsers vecht. Enig lichtpunt in Victors leven is zijn Mechelse herder Django, die zijn aanvallen voorvoelt en Victor waarschuwt of hem opvangt door zijn val te breken.

Als Django op een dag is verdwenen, besluit Victor - in het volle besef dat hij zijn leven daarmee in de waagschaal stelt - hem te gaan zoeken. Al gauw komt hij op het spoor van Prosper, de hondenslachter van het dertig kilometer verderop gelegen Boom. Er volgt een lange en barre tocht door de winterse kou. Voor Victor, die zich vanwege zijn ziekte al tien jaar niet buiten de omheining van de tuin heeft begeven, is dit een keiharde confrontatie met de werkelijkheid van de oorlog en de hongerwinter. Tijdens zijn tocht komt hij in aanraking met een bonte stoet personages: brutale Anna, de vrouw met de baard en de 'straatmadelieven' van café De Tien Billekens.

In het café is Victor, half en half, in een roes van alcohol en de verwarring die op een aanval volgt getuige van een moord op een melkvervalser. Eenmaal aangekomen in Boom krijgt Victor hulp van kleine Peer, de zoon van Prosper als hij zijn zoektocht vervolgt. Als Victor en kleine Peer het leven er bijna bij in schieten als ze de rivier oversteken, worden ze gered door Django en de vrouw met de baard. Inmiddels weet Victor dat Nest de oorlog niet heeft overleefd, iets wat zijn ouders hem niet verteld hebben om zijn zwakke gestel te sparen. Voordat Victor terugkeert naar huis, bezoekt hij Nests leraar Arthur, die hem vertelt hoe Nest aan zijn einde is gekomen: hij weigerde te vechten en is door zijn eigen mensen geëxecuteerd.

Moeilijkheid

De hondeneters is een redelijk pittig boek, ook voor N3(+). Ten eerste is het Vlaamse taalgebruik lastig voor Nederlandse lezers. Bovendien komen er veel personages in het verhaal voor. Ten derde is er sprake van een grote 'historische afstand': het verhaal speelt zich honderd jaar geleden af, tijdens een oorlog waar veel Nederlandse leerlingen geen duidelijk beeld bij hebben. Ook is er een belangrijke subplot die slechts gefragmenteerd wordt uitgewerkt. Op zichzelf is geen enkel van deze aspecten een groot probleem, maar door de combinatie vraagt De hondeneters ook van de meer ervaren lezers veel concentratie. Die worden echter beloond met een intense leeservaring.

De hondeneters is zeer geschikt als eerste kennismaking met de Vlaamse literatuur; het effent de weg naar het werk van 'rauwe' schrijvers als Louis Paul Boon, Gerard Walschap en Hugo Claus.

Voor een volledige didactische en letterkundige analyse klik je hier.