Fries | niveau 3 | De nacht fan Mare

Stel dy foar datst oer De nacht fan Mare praatst mei ien dy't it boek net lêzen hast.

1. Hoe soest oan dy persoan útlizze watfoar persoan as Mare is? Beskriuw net allinnich har uterlik, mar ek har inerlik.
2. Soesto befreone wêze wolle mei Mare? Wêrom wol of net?
3. Hoe soest útlizze watfoar persoan as Thomas is? Fertel no ek net allinnich oer hoe't er derút sjocht, mar ek oer hoe't er him hâldt en draacht.
4. Hoe soest de relaasje tusken Mare en Thomas omskriuwe?
5. Soest it boek oanriede oan in klassegenoat? Lis út wêrom wol of net.

Kies ien fan de ûndersteande opdrachten.

Opdracht 1
Mare giet hiel fier foar Thomas, ek as dat eins net goed is foar harsels. Der komt in punt dat se by-inoar wei geane, mar dat punt hie ek earder komme kind. Tink dy yn datst Mare bist en datst al earder in punt achter de relaasje sette soest. Op watfoar momint soest dat dan dwaan? Skriuw in brief fan minimaal 250 wurden oan Thomas dêr'tst yn útleist datst net fierder mei him wolst. Meitsje yn dyn brief dúdlik op watfoar punt ast de relaasje beëinigest en wêrom.

Opdracht 2
Mare hat in goede freondinne, Gwen. Gwen ken Mare goed en wit ek in soad fan Thomas. Doch krekt of bist Gwen en skriuw in brief oan Mare dêr'tst yn fertelst hoe'tst tsjin de relaasje oansjochst. Dyn brief is minimaal 250 wurden.

Dizze opdracht kinst yn twatallen of yndividueel útfiere.

Yn twatallen
Hjirûnder sjogge jim fjouwer stellingen. Jim bepale elk yndividueel foar de fjouwer stellingen oft jim it mei de stellingen iens binne of net en betinke dêr arguminten by. Dêrnei wikselje jim ideeën út en geane jim yn petear oer de stellingen.

1. Mare is in sterke frou.
2. Minsken moatte har oanpasse oan de maatskippij dêr't se yn libje.
3. Thomas en Mare binne foar inoar bestimd. 
4. Mare is krekt har mem.  

Nim jim diskusje op of doch der skriftlik ferslach fan. 

Yndividueel
As der net in klassegenoat is om de opdracht mei út te fieren, kinst de opdracht ek allinnich dwaan. Jou dan dyn eigen miening oer de stellingen en jou dêr per stelling minimaal trije arguminten by. Set dyn ferhaal op papier of meitsje in floch.

www.debatindeklas.nl

Yn haadstik 2 op side 70 ha Mare en har heit spul mei-inoar.
1. Mare neamt har heit oerflakkich, materialistysk en konservatyf. Lis út wat se dêr mei bedoelt en wat dy termen ynhâlde.
2. Mare har heit neamt har in subversyf elemint. Wat is dat?
3. Thomas hat Herman Brood as foarbyld en seit dêroer: "Dy is frij yn syn kop, frij yn syn dwaan en litten. Hy docht wat er dwaan wol. Mei alle highs en lows dy't dat opsmyt. Sa moat it wêze." Libbet Thomas nei dyn idee sa as Herman Brood?
4. Mare seit op side 70 oer de libbensfizy fan Thomas: "Ik wit dat er gelyk hat. Net konformearje, gjin konsensus." Wat bedoelt se dêrmei? Lis út wat konformearje en konsensus ynhâlde.
5. Fynst dat Mare der yn slagget om te libjen sûnder konformearjen en konsensus? Lis dyn antwurd út.
6. Oan wa konformearret Mare har it measte?
7. Hoe sjochst sels tsjin dy saken oan? Moat in minsk him konformearje of hat in minsk it rjocht om te dwaan en te litten wat er wol? Dyn antwurd hoecht net swartwyt te wêzen. Meist ek útlizze watfoar ferskillende kanten der neffens dy oan sitte.  

1. Yn in resinsje (sjoch boarne 1) hat Josse de Haan sein dat net Mare, mar Thomas de haadpersoan is fan it boek, omdat hy it libben fan Mare bepaalt. Hoe sjochst dêr tsjinoan? Fynst dat reden genôch om Thomas de haadpersoan te neamen? Underbou dyn antwurd.

2. Der binne minsken dy't tinke dat it boek better west hie as it út Thomas syn perspektyf wei ferteld wie. Wat hie yn it boek ûntbrutsen as it út it perspektyf fan Thomas ferteld wie?

3. Wat foar nijs wie der yn it boek kaam as it ferhaal út Thomas wei ferteld wie?

4. Wat fynst fan de kar fan de skriuwer om it ferhaal troch Mare har eagen sjen te litten?

5. Yn de literatuerwittenskip wurdt ûnderskie makke tusken ferskillende farianten fan in ik-perspektyf: 'belibjend ik' en 'fertellend ik'. Lês ûnder literêre teory wat dêr it ferskil tusken is.

6. Is de ik yn it ferhaal in belibjend ik of in fertellend ik? Wêr sjochst dat oan? Lis dyn antwurd út mei in foarbyldfragmint út it boek.

7. Watfoar effekt hat dat ik-perspektyf op dy as lêzer?

Der binne twa soarten ik-fertellers: fertellend ik en belibjend ik. It fertellend ik fertelt oer foarfallen dy’t plak hân ha yn it ferline. De foarfallen binne achter de rêch, dus de ferteller kin kommentaar ha op wat der bard is. De oare fariant is it belibjend ik. Dy hat it oerfoarfallen dy’t op dat stuit barre. Dêrom kin in belibjend ik gjin kommentaar jaan op syn eigen hanneljen. Tink derom dat de tiidwurdsfoarmen by in belibjend ik wol yn ’e doetiid stean kinne.

Joke van Balen e.o., Basisboek literatuur. Grins, Uitgeverij Kleine Uil, 2009, side 104.

Resinsje fan Josse de Haan.

Geart Tigchelaar beskôget De nacht fan Mare as in gothic novel.
1. Sykje op ynternet út wat in gothic novel is. Notearje twa foarbylden fan gothic novels en fjouwer eigenskippen fan sokke boeken en jou dy yn eigen wurden wer.
2. Hasto wolris in gothic novel lêzen of in boek dat foar in part oan de beskriuwings foldocht? Watfoar boek datst lêzen hast komt it tichtste yn 'e buert?
3. Bist it, mei it each op de ynformaasje dy'tst fûn hast, iens mei Geart Tigchelaar dat it boek wat hat fan in gothic novel? Wêrom wol of net? Jou foarbylden út it boek.
4. Geart nimt as foarbyld fan 'swart taalgebrûk' it folgjende fragmint (s. 68):

De nacht is in flearmûs mei grutte, swarte wjokken fan lear. Dy hat er om de hiele weareld hinne slein. Allinne yn de auto is der ljocht.

Neam minimaal twa oare foarbylden fan swart taalgebrûk of 'swarte eleminten' yn it boek. Meist sitearje út it boek of it yn eigen wurden opskriuwe. Lis út wêrom't dyn foarbylden neffens dy passend binne.