Fries | niveau 3 | De parallaks

De parallaks spilet him ôf yn Ljouwert en yn ’e krite boppe Ljouwert oant en mei It Amelân oan ta. Net eltsenien dy’t dit boek lêst, wit hoe’t it er útsjocht yn Ljouwert en omkriten. Spoelstra beskriuwt de omjouwing hiel detaillearre. Jim sille dat no ferbyldzje.

1: Ferdiel de romtes. Ien fan jimme giet op ûndersyk út oer de yn Ljouwert. De oare pakt de omjouwing tusken Ljouwert en It Amelân.

2: Eltsenien siket fyftjin foto’s of ôfbyldings fan romtes dy’t Spoelstra beskriuwt yn De parallaks. Skriuw ek op foar hokker fan de trije personaazjes de romte wichtich is en beskriuw yn twa sinnen wêrom’t de romte sa wichtich is. Jou ûngefear likefolle omtinken oan elk fan de personaazje: Wyb, Lokke en Famk. Notearje ek de boarne referinsje.

(De opdracht wurdt noch moaier ast do echt op ûndersyk útgiest. Miskien wol dyn heit of mem wol in toerke troch de omkriten boppe Ljouwert mei dy meitsje. Of faaks kinne jim in oere troch de binnenstêd fan Ljouwert kuierje en sels foto’s meitsje.)

3: Beskriuw in fyftich wurden oft dyn ynterpretaasje fan it boek troch it opsykjen fan de bylden feroare is.

Bruk ûndersteand skema:

Foto              Heart by hokker personaazje                    Wêrom sa wichtich?                       Wêr yn it boek fyn ik it plak fan de foto

1: Printsje tegearre trije kear it holle-hart-hannen-fuotte-skema út en ferdiel de personaazjes: eltsenien wurket ien skema út. Set boppe it skema de namme fan Wyb, Lokke of Famk. Wurkje krekt en besykje per ûnderdiel teminsten fiif dingen te beneamen.

By de holle beskriuwst wat dyn personaazje tinkt.
By it hert beskriuwst en tekenest harren gefoelens.
By de fuotten beskriuwst en tekenest detaillearre wêr’t se allegear west hat.
By de hannen beskriuwst wat se allegear dien hat.

Fierder tekenest ek hoe’t dyn personaazje derút sjocht. Helje de ynformaasje út it boek en skriuw de sitaten oer yn it skema. Besykje om fiif sitaten per personaazje te finen.

Hjir is in linkje nei it skema: alg_hoofd-hart-handen-voeten.pdf (jeugdbibliotheek.nl)

2: Elkenien presintearret syn personaazje oan de hân fan it skema yn in presintaasje fan twa minuten. Ast de presintaasje net foar de klasse of yn in groepke dwaan kinst, dan nimst de presintaasje op.

1: Lês de teory dy’t útlein wurdt by it blokje (Literêre) teory.

2: Beskriuw per personaazje út De parallaks yn hoe’t se der oan it ein fan it boek foar stean: wat sille se no oanpakke, hoe sil it no fierder gean mei dy trije froulju? Brûk tritich wurden per personaazje.

3: Lês bledside 130 op ‘e nij wêr’t it giet oer it wurd parallaks. Wat is de parallaks tusken de libbens fan de trije froulju?

4: Hat De parallaks in sletten ôf in iepen ein? Lis dyn antwurd út.

In boek hat in sletten ein ast as lêzer gjin fragen mear hast. Alle ferhaallinen binne ôfsletten. De auteur hat antwurd jûn op alle fragen dy’t it ferhaal oproppen hat.

In boek hat in iepen ein ast as lêzer noch wol fragen ha. As lêzer moatst sels betinke hoe’t it no fierder giet mei de personaazjes.

1: De stekwurden dy’t jûn binne by dit boek binne: frouljuslibben, homoseksualiteit, leafde, natoer, identiteit. Beskriuw per stekwurd yn twa sinnen wêrom’t it in wichtich tema is yn it boek.      

2: Op de achterflap fan De parallaks kinst it folgende lêze: “Yn De parallaks, dy’t in simmerhealjier tusken Ljouwert en It Amelân beslacht, komme trije froulike haadpersoanen oan it wurd: Famk dy’t tritich wurdt, Lokke dy’t fyftich is en Wyb dy’t santich wurdt. Alle trije identifisearje se harsels as lesbysk, mar troch it ferskil yn leeftyd is it perspektyf hiel oars.” Wurkje foar de trije froulju út wat dat identifisearjen as lesbysk betsjut. Brûk 150 wurden foar dyn útwurking.

3: Yn 2019 wie yn it nijs dat Fryske jongerein homoseksualiteit noch altyd in taboe fine. Besjoch de útstjoering fan Iepen Up oer dit tema: Homoseksualiteit nog altijd taboe voor meeste Friese jongeren: https://www.youtube.com/watch?v=MkryTIa9GgA

4: Hokker problemen dy’t oankaart wurde yn de útstjoering hast werkend yn it boek?

5: Hat it lêzen fan De parallaks dy in nije fisy jûn op dit tema? Wurkje dyn antwurd út yn 100 wurden.

1: Yn hokker seizoenen spilet De parallaks him ôf? Wêrom soe Janneke Spoelstra foar dy perioaden keazen hawwe? Brûk fyftich wurden foar dyn antwurd.

2: De seizoenen binne ek yn de popmuzyk in hiel wichtich tema. Harkje nei dizze trije popsongs en beskriuw yn tritich wurden per liet wêr’t dit liet oer giet.

https://www.youtube.com/watch?v=W4ga_M5Zdn4 (The byrds – Turn! Turn! Turn!)

https://www.youtube.com/watch?v=qzpPy9hJYA8 (The Zombies – Time of the season)

https://www.elle.com/culture/music/g27076318/best-spring-songs/ (The Beatles - Here comes the sun)

3: De maitiid stiet yn de literatuer faak symboal foar nij libben, nije leafdes. Yn De parallaks binne de leafdes somtiden justjes oan ’e ein kommen. Hie Spoelstra net better kieze kinnen foar de hjerst en de winter? Wêrom soe se dochs foar de seizoenen maitiid en simmer keazen hawwe? Brûk hûndert wurden foar dyn antwurd.

1: In soad minsken hawwe in saneamde ‘bucketlist’. Skriuw tsiin dingen op dy’tst noch graach dwaan wolst yn dyn libben. (Foarbyld: op fakânsje nei Japan, fleane yn in luchtballon.)

2: ‘En doe hie ik it gefoel dat ik echt libbe’. Miskien hasto dat immen wolris sizzen heard? Beskriuw trije situaasjes wêryn’tst it idee hân hast datsto echt libbest. Dat kin in spannend barren west ha, mar ek in djippe emoasje. Brûk 50 wurden per situaasje.

3: “Ik fûn it ek wol moai om út en troch de wrâld yn, mar ik hie it idee dat ik hjir it libben op ’en djipsten begriep.” (side 71). Dat tinkt Lokke op in dei. Beskriuw yn fyftich wurden wêrom’t Lokke op dat moment it libben begrypt.

4: Begripe de oare twa froulju it libben ek? Beskriuw dyn ideeën dêroer yn hûndert wurden.

5: Moatst altyd de wrâld oerfleane om alles ut it libben te heljen? Of kinst it ek tichter by hûs fine? Reflektearje yn 150 wurden op dy fraach.