Fries | niveau 4 | Anna

Yn dit boek giet it om in leafdesrelaasje tusken twa leden fan deselde famylje, in taboe yn ús maatskippij. De famylje soarget derfoar dat Onno ferdwynt, sadat der in ein oan de relaasje komt. No'tsto it boek lêzen hast, witsto wa't ferantwurdlik is foar dy ferdwining. Ferpleats dy yn Anna of Onno en skriuw in brief oan dy ferantwurdlike, dêr'tsto iepenhertich yn fertelst watst fynst fan de aksjes fan de famylje. Hjirûnder stiet in begjin datst brûke kinst, ast dat wolst. Lingte fan dyn brief: likernôch 300 wurden.

Bêste ... ,

Nei alles wat der bard is, kin en wol ik my net langer stilhâlde. Doe't ik Anna/Onno foar it earst seach, wist ik fuortdaliks dat ...
No moat ik Anna/Onno al skoften misse. Ik sil dy beskriuwe wat dat mei my docht en hoe't ik de tiid trochkom.

Hjirûnder sjochst in oantal stellingen oer etyske tema's (sj. hjirûnder foar in taljochting) dy't in rol spylje yn Anna.

Jou by elke stelling oan wat dyn miening is oer de stelling en hoe't twa personaazjes út it ferhaal oer de stelling tinke (sels kieze).

1. Under guon omstannichheden is it better om twa minsken dy't faninoar hâlde byinoar wei te hâlden.
2. Yn guon gefallen is it it bêste om de wierheid te ferswijen.
3. It wolwêzen fan in groep (in famylje) is wichtiger as it wolwêzen fan de leden fan dy groep (de yndividuele famyljeleden).
4. Echte frijheid bestiet net foar wa't famylje hat.

It wurd 'etysk' komt fan it wurd 'etyk'. De etyk hâldt him dwaande mei de fraach: wat is goed en ferkeard? It is in streaming binnen de filosofy.

Opdracht
Hjirûnder sjochst in oantal sitaten út in resinsje oer Anna troch Jelle van der Meulen. De folsleine resinsje fynst ûnder boarnen. Jou by de sitaten hjirûnder hieltyd oan oftsto it der wol of net mei iens bist en wêrom. Jou wêr't dat kin foarbylden.

A

1. "De roman begjint mei in 'ynlieding' fan twa siden, dêr't Anna yn 2001 oan it wurd is. De iepeningssinnen wekje fuortendaliks de lêzer ynteresse (...)".
2. "It boek (...) is skreaun yn in ljochte, moderne styl (...)."
3. "Aggie van der Meer hat wer in geweldich boek levere. Briljant fanwegen de (...) konstante spanning dy't it boek opropt."
4. "De ein fan it boek is bysûnder oertsjûgjend. In koart en wat isolearre lêste haadstik einiget mei tragyske en oandwaanlik moaie slotsinnen."

B

Yn de sitaten ûnder A jout Van der Meulen syn miening troch yn te gean op styl en spanning. In resinsint kin syn miening ek op oare manieren ûnderbouwe, bygelyks troch yn te gean op hoe realistysk oft in boek is of yn hoefier oft er himsels ynlibje kin yn de personaazjes. Lis út watsto fan dit boek fynst, troch yn te gean op ien fan de niisneamde aspekten. 

Resinsje oer Anna troch Jelle van der Meulen (25 desimber 2017)

Op Aggie van der Meer har webside (sjoch ûnder boarnen) stiet oer har styl: "Har taalgebrûk is ryk; se skept metafoaren en bylden dy't ferwize nei de bibel, nei oare boeken, nei de natuer en nei de klassiken."

1. Wie it dy opfallen dat Aggie van der Meer in soad bylden brûkt? Wat fynst derfan as in skriuwer dat docht? Anna neamt har famylje bygelyks 'in aaiber rôfdier'.
2. Helje út it boek fiif foarbylden fan metafoaren (bylden). Set de sidenûmers derby. Wolst earst mear lêze oer metafoaren, gean dan nei 'literêre teory' hjirûnder.
3. Binne de bylden dy'tst by fraach twa neamd hast allegearre ferskillend, of hawwe se mei-inoar te meitsjen?
4. Yn de literatuer wurdt wol praat fan in 'motyf' as in beskaat byld, idee of foarwerp hieltyd weromkomt yn it ferhaal. Yn Anna komt ien spesifyk motyf hieltyd werom: fûgels. Foar hokker personaazjes binne fûgels wichtich? Neam minstens trije personaazjes en fertel hoe't sy yn it boek yn oanrekking komme mei fûgels.
5. Fûgels kinne brûkt wurde as symboal foar wat oars. In read hertsje stiet symboal foar leafde, in krús stiet symboal foar it leauwen. Wêr steane fûgels symboal foar? Skriuw earst op wat dysels logysk liket (wêr tinksto oan by fûgels?) en sykje dêrnei nei ynformaasje op it ynternet. Jou de ynformaasje yn eigen wurden wer en fertel wat dyn boarnen binne.
6. Yn hoefier fynst it motyf 'fûgel' passend by it ferhaal? Ljochtsje dyn antwurd ta.

'Metafoar' op Wikipedy

Webside fan Aggie van der Meer

1. Jou dyn miening oer Anna mei minstens trije arguminten.

2. Lês de resinsjes op de webside fan Aggie van der Meer (sjoch boarnen). Wat binne neffens de resinsinten de sterke kanten fan it boek? Meitsje in listje fan minstens trije sterke punten. Jou achter elk punt oan yn hokker resinsint dat positive punt neamt. Guon punten komme yn meardere resinsjes werom.

3. Skriuw no de negative punten op dy't neamd wurde en set der wer achter hokker resinsint dat punt neamt.

4. Ferlykje no dyn eigen miening mei dy fan de resinsinten. Komme jim mei deselde punten? Of geane jim yn op oare aspekten fan it boek?

5. Aggie van der Meer krige yn 2019 de Gysbert Japicxpriis foar har hiele oeuvre, dêr't Anna ek ûnder falt. Hjirûnder sjochst twa sitaten út it sjueryrapport. Lês dy troch en lis foar beide sitaten út oft it kommentaar fan de sjuery neffens dy fan tapassing is op Anna. Hast noch mear boeken fan Aggie van der Meer lêzen? Dan is it moai om dy ek by dyn antwurd te belûken. Sitaat 1 is in lestich sitaat. As der begripen ynsteane dy'tst net kenst, sykje dan earst út wat bedoeld wurdt.

Sitaat 1 út sjueryrapport:
"Har wurk is kaleidoskopysk, alle kleuren komme foarby en fanút har ûnneidruklik, natuerlik-psychologysk skriuwerskip begripe we folle mear fan ússels en alle oaren om ús hinne."

Sitaat 2 út sjueryrapport:
"Aggie van der Meer is gjin auteur fan tsjokke boeken. It wûnderbaarlike sit 'm yn wat sy yn al har romans en ferhalen, mar ek yn har gedichten, oan rykdom sjen lit. Wy sjogge der allinne mar echte minsken yn. Fan Friezen, Tsjechen oant Sjinezen. Van der Meer krûpt yn de holle fan Roomsken, Kalvinisten, Joaden, en wy fiele mei harren allegearre mei. Hoe't dat kin? It is troch Aggie's sosjale, algemien minsklike pinne."

De webside fan Aggie van der Meer

1. Kaamsto yn Anna faak wurden/begripen tsjin dy'tst net koest of foel dat ta? Ljochtsje dyn antwurd ta.

2. Aggie van der Meer stiet derom bekend dat se in soad gebrûk makket fan yntertekstualiteit. Lês hjirûnder ûnder boarnen wat dat begryp ynhâldt, ast dat net (mear) witst. Wêrom is it wichtich om yntertekstualiteit te begripen ast in tekst lêst?

3. Hjirûnder sjochst foarbylden fan ferwizingen yn Anna. Skriuw op watst fan de nammen/ûnderwerpen witst of wat se betsjutte. Witst it net? Sykje it dan op. Soargje dat achter elk punt yn it listje wat stiet.

it sanhedrin (s. 21)
Bach (s. 24)
Erlkönig (s. 24)
Proust (s. 77)
Flaubert (s. 77)
kening Herodes (s. 92)
Rote Armee Fraktion (s. 131)
Von Bismarck (s. 165)

4. Set achter alle saken by fraach 3 oft it foarbylden fan yntertekstualiteit binne of dat it oarssoartige ferwizingen binne.

5. Skriuw in stik fan 250-300 wurden dêr'tst yngiest op wat neffens dy de mearwearde is fan (yntertekstuele) ferwizingen yn in literêre roman. Ast ynspiraasje opdochst op ynternet of yn oare boarnen, jou dan oan hokfoar boarnen ast rieplachte hast.

Wikipedy, yntertekstualiteit